W dobie kryzysu klimatycznego i rosnących cen energii coraz częściej mówi się o odnawialnych źródłach energii. Panele fotowoltaiczne i farmy wiatrowe są już powszechnie znane, ale istnieje jeszcze jedna, mniej popularna technologia, która ma ogromny potencjał – biogaz. To źródło energii, które łączy w sobie ekologię, ekonomię i praktyczne wykorzystanie tego, co do tej pory było problemem – odpadów organicznych.
Czym jest biogaz?
Biogaz to mieszanina gazów powstająca w procesie beztlenowej fermentacji biomasy. Oznacza to, że bakterie rozkładają resztki organiczne w środowisku pozbawionym tlenu, uwalniając gazy, które można później wykorzystać energetycznie.
Skład biogazu
Typowy skład obejmuje:
- Metan (CH₄) – 50–70%, odpowiadający za wartość energetyczną,
- Dwutlenek węgla (CO₂) – 30–40%,
- W mniejszych ilościach: azot, tlen, siarkowodór, wodór i para wodna.
Właściwości energetyczne
Najważniejszym składnikiem jest metan, który nadaje biogazowi wartość energetyczną zbliżoną do gazu ziemnego. Dzięki temu może być używany zarówno do produkcji energii elektrycznej, ciepła, jak i w transporcie po odpowiednim oczyszczeniu.

Surowce wykorzystywane do produkcji biogazu
Jedną z największych zalet tego ekologicznego paliwa jest możliwość wykorzystania różnorodnych materiałów organicznych.
Odpady rolnicze
- Resztki roślinne (łodygi, liście),
- Kiszonki,
- Odpadki z produkcji roślinnej.
Odpady zwierzęce
- Obornik, gnojowica,
- Odpady poubojowe i resztki pasz.
Odpady przemysłowe
- Produkty uboczne przemysłu spożywczego, np. serwatka, fusy, wytłoki owocowe.
Bioodpady komunalne
- Resztki jedzenia, skoszona trawa, liście, fusy z kawy.
Warto dodać, że gaz ten może powstawać także w sposób niekontrolowany, np. na wysypiskach śmieci. Dlatego instalacje wychwytujące gaz na składowiskach mają coraz większe znaczenie.

Jak działa biogazownia?
Nowoczesne biogazownie to instalacje przypominające duże szczelne zbiorniki – fermentatory. W ich wnętrzu panują ściśle kontrolowane warunki beztlenowe i temperatura od 35 do 55°C.
Etapy procesu
1. Przygotowanie wsadu
Biomasa jest rozdrabniana i mieszana, aby proces fermentacji przebiegał równomiernie.
2. Fermentacja beztlenowa
Mikroorganizmy rozkładają materię organiczną, uwalniając gaz fermentacyjny zawierający metan. Proces trwa od kilku tygodni do kilku miesięcy, w zależności od rodzaju wsadu.
3. Odbiór i oczyszczanie
Biogaz oczyszcza się z siarkowodoru, dwutlenku węgla i nadmiaru wody, aby można było go bezpiecznie wykorzystać energetycznie.
4. Wykorzystanie energii
- Kogeneracja – jednoczesna produkcja prądu i ciepła,
- Ogrzewanie – kotły na bio paliwo dostarczają ciepło do budynków lub szklarni,
- Biometan – po oczyszczeniu i sprężeniu może zasilać pojazdy lub sieć gazową.
Pozostałość po fermentacji, tzw. poferment, jest wartościowym nawozem organicznym.
Zastosowanie biogazu
Produkcja energii elektrycznej i ciepła
Agregaty kogeneracyjne napędzane odnawialnym gazem wytwarzają jednocześnie prąd i ciepło, zwiększając efektywność energetyczną.
Ogrzewanie budynków
Gaz fermentacyjny może zasilać kotły w gospodarstwach rolnych, przetwórniach, szklarni i innych obiektach.
Transport i biometan
Po odpowiednim oczyszczeniu i sprężeniu biogaz może być wykorzystywany jako paliwo w transporcie.
Wspomaganie przemysłu
Firmy, które potrzebują ciepła i energii elektrycznej, mogą wykorzystać bioenergię gazową jako niezależne, lokalne źródło energii.
Korzyści płynące z wykorzystania biogazu
Ekologiczne
- Redukcja odpadów organicznych,
- Ograniczenie emisji metanu do atmosfery,
- Wsparcie gospodarki o obiegu zamkniętym.
Ekonomiczne
- Lokalne źródło energii i ciepła,
- Produkcja nawozu organicznego,
- Tworzenie nowych miejsc pracy.
Społeczne
- Wzrost bezpieczeństwa energetycznego,
- Rozwój lokalnych społeczności.
Ekologiczne paliwo w Polsce
i Europie
Polska
W Polsce sektor przetwarzania materiałów organicznych na bio paliwo dopiero się rozwija. Najwięcej instalacji powstaje w gospodarstwach rolnych i przy zakładach przetwórstwa spożywczego. Zgodnie z prognozami, w ciągu najbliższych lat odnawialny gaz metanowy może stać się jednym z filarów transformacji energetycznej, szczególnie na obszarach wiejskich.
Europa
Liderami produkcji gazu fermantacyjnego są Niemcy, Dania i Szwecja, gdzie zainstalowanych jest o wiele więcej instalacji biogazowych . Biometan coraz częściej zastępuje tam gaz ziemny w transporcie publicznym.
Podsumowanie
Biogaz to dowód na to, że odpady mogą stać się cennym zasobem. Dzięki niemu można jednocześnie rozwiązywać problem utylizacji resztek organicznych, produkować czystą energię i ograniczać emisję gazów cieplarnianych.
Rozważasz inwestycję w biogazownię i szukasz sprawdzonych partnerów? Jesteśmy tu, aby Ci pomóc! Oferujemy kompleksowe wsparcie – od analizy opłacalności projektu, przez doradztwo techniczne, aż po realizację i obsługę instalacji. Skontaktuj się z nami, a pokażemy, jak zamienić energię odnawialną w stabilne i dochodowe źródło przychodu.